مقاله

نمونه بیلبورد تبلیغاتی
تبلیغات محیطی به هر نوع تبلیغ خارج از نقطه نهایی خرید مشتری POP گفته می‌شود. «تبلیغات بیرونی اصطلاحی کلی و غیرتخصصی درباره انواع اشکال تبلیغات است که در فضاهای خارج از خانه صورت می‌پذیرند. دیگر معادل این اصطلاح تبلیغات خارج از خانه نامیده می‌شود. تبلیغات محیطی شاخه‌ای تخصصی، جدید و رو به گسترش از تبلیغات بیرونی است که نباید آن‌ها را به یکسان به کار گرفت.» «عبارت خارج از خانه یعنی هر رسانه‌ای که خارج از محیط منزل با مشتری در ارتباط باشد.»
پیشینه تاریخی
برخی پژوهشگران، سابقه تبلیغات محیطی در جهان را بسیار پیش‌تر از ظهور ماشین آلات، انقلاب صنعتی و مدرنیته می‌دانند. در مقابل، برخی دیگر برآنند که تاریخ این رشته با تولید انبوه و نظام سرمایه‌داری و مصرف، گره خورده است.
اهداف
تبلیغات محیطی یک شیوه مناسب برای به خاطر آوردن نام محصول قبل از ورود مشتری به مراکز خرید و در واقع آخرین شانس تولیدکنندگان جهت معرفی محصول‌شان است. «تغییرات رفتاری مردم در جامعه سبب افزایش درخواست برای تبلیغات محیطی در انواع گوناگون آن شده است. در واقع تبلیغات محیطی پیام خود را به صورت ساده اما پرقدرت به مصرف‌کنندگانی که در حال جابه‌جایی و مسافرت هستند، به‌خصوص درست در زمانی که در محل خرید حضور دارند، می‌رساند.»
رسانه و ابزارها
«در سراسر جهان چهار نوع عمده برای تبلیغات محیطی در نظر گرفته می‌شود که عبارتند از: بیلبورد، مبلمان شهری، وسایل حمل و نقل و سایر رسانه‌های محیطی.»
بیلبورد (Billboard) بهترین ابزار از جهت میزان دید، برای معرفی محصول و خدمات در محیط شهری می‌باشد. بیلبورد یک ایده جالب و بدیع است که بیننده را وادار می‌نماید به تفکری که در پشت یک طرح پنهان است، فکر کرده و تصمیم نهایی برای خرید را بگیرد.
مبلمان شهری (Urban furniture)
وسایل حمل و نقل (Vehicle) نظیر بدنه اتوبوس، بدنه خودروهای پخش محصول و غیره.
سایر رسانه‌های محیطی (Other media advertising) که در شرح آن می‌توان از موارد ذیل نام برد:
استرابورد (Straboard) نوعی استند ایستاده تبلیغاتی است؛ به عبارتی نسل جدید سازه‌های بادبانی و پرتابل‌های ایستاده قدیمی است که از چندین سال پیش توسط شهرداری‌ها جهت اکران‌های فرهنگی و اطلاع‌رسانی مورد استفاده قرار می‌گرفت. استرابورد سازه‌ای است که نقایص و ایرادات نسل‌های قبلی خود را برطرف کرده و ایستایی خوبی در مقابل باد دارد.
برایت بورد
استند تبلیغاتی (Stand)
ایستگاه‌ها (Stations) نظیر ایستگاه‌های اتوبوس، قطار شهری (مترو) و غیره.
تابلوی سردر فروشگاه (Store sign board)
تلویزیون‌های تبلیغاتی (Advertising TV screens) بخشی دیگر که امروزه افزایش یافته، تبلیغات بر روی تلویزیون‌های تبلیغاتی ثابت و سیار در سطح شهر است. به طور کلی تلویزیون های تبلیغاتی به دو دسته تلویزیون‌های درونی (در محیط های بسته) و تلویزیون های بیرونی(مثل خیابان ها، پارک ها و …) تقسیم می‌شوند.
جعبه‌های نور یا لایت باکس تبلیغاتی (Light Boxes) تابلو لایت باکس به علاوه اینکه برای فروش و تبلیغات استفاده می‌شوند، به عنوان تابلو های راهنما در مراکز و خیابان ها هم به کار می‌روند.
حروف‌نگاری روی پنجره فروشگاه (Window Lettering)
دیوارنگاری نقاشی دیواری و دیوارنویسی
سایه‌بان جلوی درب فروشگاه (Awnings)
عرشه پل‌ها (Bridge advertising)
لمپوست بنر (Lamp-post banner)
ویترین (Advertising Showcase)
و بسیاری موارد دیگر
مزایا
بهترین ابزار برای معرفی برند است.
وسیله‌ای مناسب برای افزایش فروش است.
ابزاری مناسب برای معرفی کالا و خدمات است.
ابزاری مناسب برای آگاهی رسانی نسبت به ورود یک محصول جدید به بازار است.
از این ابزار می‌توان برای هدفگیری مشتری در مراکز تصمیم‌گیری استفاده کنند.
معایب
بالا بودن هزینه‌های مربوط به تبلیغات محیطی.
نیاز به اخذ مجوزهای گوناگون برای اکران آگهی.
وجود منع قانونی برای تبلیغ برخی کالاها و خدمات خاص.
عدم امکان سنجش میزان دیده شدن تبلیغات محیطی توسط مخاطبین آن بر خلاف تبلیغات اینترنتی.
رسانه محیطی به قدری قدرتمند است که می‌تواند کسب و کار شما را متحول کند و عکس آن اگر زیر‌ساخت‌های مناسب و کافی نداشته باشید، می‌تواند تبدیل به یک ضد تبلیغ شود.

۱ – عناوین حقوق مالکیت فکری
در منابع حقوقی بر پایه دیدگاه‌های مختلفی که درباره ماهیت این نوع حق وجود دارد، تعابیر گوناگونی به ازای این مفهوم به‌کار رفته است، مانند امتیاز فکری یا امتیاز دولتی، امتیاز انحصاری بر اطلاعات، حقوق معنوی یا حقوق مالکیت معنوی، حق ابتکار و حقوق آفرینش‌های فکری.
۲ – شاخه‌های مختلف این حق
حقوق مالکیت فکری به دو شاخه اصلی تقسیم می‌شود: ۱) حقوق مالکیت ادبی و هنری یا کپی‌رایت که همه آثار کتبی و غیرکتبی مانند کتاب، رمان، نمایشنامه، فیلم، مجسمه و دیگر آثار هنری و ادبی، آثار شفاهی (مانند سخنرانی) و نرم‌افزارهای رایانه‌ای را دربرمی‌گیرد.
۲) حقوق مالکیت صنعتی که خود زیرشاخه‌هایی فرعی دارد، مانند حق اختراع، نام‌‌ها و علائم تجاری، نشانه‌های جغرافیایی، اسرار تجاری و طرح‌های صنعتی.
۳ – تاریخچه حقوق مالکیت فکری
در یونان باستان مخترعان و مبتکران تشویق می‌شدند.
همچنین در اروپا در قرون وسطا تدابیر مختلفی برای رشد و توسعه اختراعات و اعطای نوعی حق امتیاز به مخترعان و صنعتگران برای جلوگیری از رکود دانش صورت گرفت و مثلا در انگلستان انواع امتیازنامه برای مخترعان صادر می‌شد.
۳.۱ – قانون حق اختراع
گاهی برای تشویق صنعتگران خارجی به انتقال دادن فناوری به داخل کشور امتیازی انحصاری با نام فرانشیز به آنان داده می‌شد.
در ۱۴۷۴/۸۷۹ اولین قانون حق اختراع با هدف تشویق نوآوری صنعتی و فنی در ونیز ایتالیا تدوین شد و نخستین مصوبه قانونی درباره حق اختراع در انگلیس در ۱۶۲۴/۱۰۳۳ تنظیم گردید.
در فاصله سال‌های ۱۸۸۰ تا ۱۸۸۲ شماری از کشورهای اروپایی با الهام از قانون ونیز ایتالیا به تدوین قوانین حق اختراع پرداختند.
همچنین کنوانسیون ۱۸۸۳ پاریس با عنوان «حمایت از مالکیت صنعتی» که نخستین معاهده بین‌المللی درباره حمایت از مالکیت صنعتی به‌شمار می‌رود، از قوانین مذکور الهام گرفت
۳.۲ – توسعه این حقوق

هریک از زیرشاخه‌های حقوق مالکیت صنعتی در بستر خاص شکل گرفته و توسعه یافته و در کشورهای مختلف روند متفاوتی داشته است.
پیش از عصر جدید، حقوق مادی مؤلفان در قالب پاداش یا حق‌الزحمه به رسمیت شناخته می‌شد، سرقت آثار دیگران مذموم بود، ولی هیچ نظام حقوقی برای حمایت از حقوق فکری پدیدآورنده اثر وجود نداشت.
در قرون وسطا در روم تکثیر کتاب بدون اجازه مؤلف قبیح به‌شمار می‌رفت.

۳.۳ – قانون حق مولف
پس از پیدایش و توسعه صنعت چاپ، که امکان تولید کتاب را در شمارگان زیاد، با هزینه نسبتاً ارزان، فراهم می‌کرد، اندیشه حق مؤلف قوت فزاینده‌ای یافت.
۳.۳.۱ – مخالفت جان لاک با حق مولف
در انگلستان در نیمه دوم قرن هفدهم نوعی کپی‌رایت خصوصی برای صنف نوشت‌افزار برقرار شد که به شدت مورد مخالفت شدید جان‌لاک (۱۶۳۲ـ۱۷۰۴) فیلسوف معروف انگلیسی، قرار گرفت.
پارلمان انگلیس در ۱۷۰۹/ ۱۱۲۱ قانون ملکه آن را تصویب کرد که در واقع، اولین قانون حق مؤلف در دنیا به‌شمار می‌رود.
مطابق این قانون، تمام حقوق اثر از جمله حق نشر آن صرفاً در دست مؤلف بود و حتی قصور او در ثبت اثر در مراجع قانونی مانع از استیفای این حق نمی‌شد.
در رویه قضایی انگلیس و احکام دادگاه‌ها از جمله مبانیِ حقوق مؤلف، عدالت و اخلاق و حقوق طبیعی ذکر شده است.
۳.۳.۲ – حق مولف سرزمینی
کشورهای دیگر به‌تدریج قوانینی برای حق مؤلف تدوین کردند، از جمله دانمارک در ۱۷۴۱/۱۱۵۴، امریکا در ۱۷۹۰/۱۲۰۴، فرانسه در ۱۷۹۱/۱۲۰۵ و ۱۷۹۳/۱۲۰۷، شیلی در ۱۸۳۴/۱۲۵۰، آلمان در ۱۸۳۷/۱۲۵۳، پرو در ۱۸۴۹/۱۲۶۵ و مکزیک در ۱۸۷۱/ ۱۲۸۸.
حق مؤلف در این کشور‌ها ابتدا ماهیت سرزمینی داشت یعنی حمایت قانونی از مؤلف فقط در قلمرو کشور متبوع او صورت می‌گرفت و برای حمایت از آثار در بیرون از کشورِ مبدأ، انعقاد موافقت‌نامه‌هایی با سایر کشور‌ها مورد نیاز بود.
در ۱۸۵۱/۱۲۶۷ با امضای تفاهم‌نامه‌ای میان بریتانیا، فرانسه و پرتغال اولین حمایت‌های بین‌المللی از حقوق مؤلفان آغاز شد و سپس انعقاد چنین موافقت‌نامه‌هایی میان کشورهای اروپایی رواج یافت.

۳.۳.۳ – میثاق برن
در ۱۸۸۶/۱۳۰۳ اولین موافقت‌نامه بین‌المللی درباره حقوق مؤلف در بِرن سویس منعقد و به تصویب رسید و به «میثاق برن برای حمایت از آثار ادبی و هنری» شهرت یافت و کشورهای امضاکننده اتحادیه برن را تشکیل دادند.
با پیشرفت فناوری‌های نوین و آشکار شدن کاستی‌های قوانین، متن میثاق برن چند بار مورد تجدیدنظر قرار گرفت؛ از جمله در اجلاسیه‌های برلین (۱۹۰۸)، رم (۱۹۲۸)، بروکسل (۱۹۴۸)، استکهلم (۱۹۶۷، ۱۹۷۹) و پاریس (۱۹۰۸، ۱۹۷۱).
در اجلاسِ مجمع عمومی یونسکو در ۱۹۶۶ این پیشنهاد مطرح شد که مفاد میثاق برن و نیز سایر قوانین بین‌المللی حق مؤلف با توجه به شرایط فرهنگی و اقتصادی و منافع کشورهای در حال توسعه تعدیل شود.
این پیشنهاد در اجلاس ۱۹۶۷ استکهلم به تصویب رسید.
۳.۳.۴ – اجرا کننده میثاق برن
مفاد میثاق برن را سازمان جهانی مالکیت فکری (وایپو) که براساس پیمان ۱۹۶۷/۱۳۷۶ش استکهلم به ‌وجود آمد و به یکی از سازمان‌های تخصصی سازمان ملل متحد تبدیل شد، اجرا می‌کند.
براساس گزارش وایپو در ۱۹۹۷/۱۳۷۶ش (صدودهمین سال پیدایش میثاق برن)، ۱۲۷ کشور دنیا به این میثاق پیوسته‌اند.
۳.۴ – حق تالیف آثار رسانه‌ای
با آگاهی کشور‌ها از منافع اقتصادی قوانین حق مؤلف از یک سو، و ظهور صنعت رایانه در قرن بیستم از سوی دیگر، میثاق‌های تَبَعی بین‌المللی دیگری برای حمایت از پدیدآورندگان از جمله تهیه‌کنندگان برنامه‌های صوتی، تصویری و رایانه‌ای شکل گرفت مانند کنوانسیون جهانی حق مؤلف، میثاق رم (۱۹۶۱) و بروکسل (۱۹۷۴).
همچنین «موافقت‌نامه جنبه‌های مرتبط با تجارت حقوق مالکیت‌فکری (تریپس)» در دسامبر ۱۹۹۳/ آذر ۱۳۷۲، در قالب مذاکرات سازمان گات مقرراتی را برای حمایت از حقوق تبعی (حقوق مرتبط با حقوق مؤلف) مقرر کرد.
۳.۵ – حق تالیف و شبکه اینترنت
با ظهور شبکه اینترنت و تأثیر ژرف آن بر شیوه‌های تولید، استفاده و توزیع آثار فکری، مقررات پیشین موجود در میثاق برن کافی نبود.
ازاین‌رو، قرارداد همکاری میان سازمان جهانی مالکیت فکری و سازمان تجارت جهانی در ۱۹۹۵/۱۳۷۴ش در ژنو منعقد و پیمان‌های جدید کپی‌رایت به نام‌های معاهده کپی‌رایت وایپو در ۲۵ مادّه و معاهده اجراکنندگان و تولیدکنندگان آثار صوتی وایپو در ۳۳ مادّه در ۱۹۹۶ تدوین شد.
۳.۶ – وضعیت امروز حق تالیف
امروزه علامت اختصاری حق مؤلف در بیش‌تر کشور‌ها به رسمیت شناخته شده و به‌کار می‌رود.
۴ – ماهیت و مشروعیت مالکیت فکری
آرای گوناگونی درباره چیستی موضوع حقوق مالکیت فکری بیان شده است.
۴.۱ – موضوع واحد این حقوق
برخی از حقوق‌دانان قائل به وحدت موضوع در انواع مختلف حقوق فکری نیستند؛ ولی حقوق‌دانانی که به یگانگی موضوع این نوع حقوق قائل‌اند، درباره این موضوع دیدگاه‌های مختلفی ابراز کرده‌اند، از جمله: خلاقیت موجود در اثر فکری، افکار و اندیشه‌های موجود در آن، کار انجام شده، اشیای مجرد و انتزاعی، و اطلاعات موجود در اثر. [۱۵][۱۶][۱۷]
۴.۲ – حق یا حکم
درباره ماهیت حقوق فکری و این‌که آیا از نوع حق به ‌شمار می‌رود یا حکم و اگر حق است، چه نوع حقی شمرده می‌شود، دیدگاه‌های گوناگونی ابراز شده است.
به نظر حقوق‌دانان، ویژگی‌های حق بر حقوق مالکیت فکری انطباق دارد.
همچنین از آن‌جا که این حقوق بسیاری از ویژگی‌های مال (ارزش اقتصادی داشتن، امکان نقل و انتقال و. . . ) را دارند، می‌توان بر آن بود که این حقوق مال هم به‌شمار می‌روند.
برخی نظام‌های حقوقی، حقوق فکری را از نوع حقوق عینی و برخی دیگر از نوع حقوق دَینی، و شماری دیگر حقی خاص دانسته‌اند که در قالب این تقسیم‌بندی سنّتی در حقوق نمی‌گنجد.
بر پایه نظر مقبول‌تر در حقوق ایران و فقه اسلامی، حقوق فکری حقی عینی و از نوع حق مالکیت است، هرچند نظریه حق عینیِ محض هم پیروانی دارد
۵ – دیدگاه فقه در این باره
بحث درباره حقوق مالکیت فکری از نظر فقهی موضوعی جدید به‌شمار می‌رود و ازاین‌رو، در میان فقهای مسلمان، چه شیعه چه اهل سنّت، هنوز بسط کافی نیافته است.
با این همه، درباره مشروعیت این حق به استناد ادله عام و قواعد فقهی آرای موافق و مخالف مطرح شده و هریک به شماری از دلایل نقلی و عقلی استناد کرده‌اند.
۵.۱ – دلایل نقلی
در میان ادله نقلی، آیات و احادیثِ دالّ بر حرمت استفاده کردن از مال مردم بدون رضایت آن‌ها، وجوب وفای به پیمان‌ها، اهمیت کسب علم، حرمت غصب و تجاوز به حقوق دیگران، نفی ضرر و عسر و حرج با این فرض که این حق نوعی مال به شمار می‌رود، از جمله مهم‌‌ترین مستندات موافقانِ مشروعیت حق مالکیت فکری است.
از دیگر مستندات موافقان از میان فقهای اهل سنّت، به ویژه از منظر مقاصد شریعت، دلیل مصالح مرسله و نیز عرف است که به‌ویژه درخصوص مشروعیت حق مؤلف به آن‌ها استناد شده و آن را موافق اهداف و مقاصد شرع در حفظ حرمت اموال و حقوق دیگران و نشر دانش دانسته‌اند.
۵.۲ – دلیل عقلی
برخی فقهای شیعه نیز با تمسک به دلیل عقل به عنوان منبع استنباط احکام کوشیده‌اند مشروعیت حق مؤلف را اثبات کنند با این توضیح که دلایلی عقلی مانند «ضرورت حفظ نظامِ» جامعه اسلامی و «لزوم رفع نیازهای مسلمانان» اقتضا دارد که نظام حقوق مالکیت فکری پذیرفته شود؛ زیرا حذف این نظام حقوقی موجب ایجاد اختلال در معاش شماری از انسانها، تحقق هرج‌ومرج، ایجاد عسر و حرج و در معرض خطر قرارگرفتن اموال و اعراض انسان‌ها می‌گردد.
به‌علاوه پذیرش نظام حقوق مالکیت آثار فکری به تقویت انگیزه اشخاص در آفرینش آثار جدید که از جمله مصالح مسلمانان است، می‌انجامد.
موافقان، همچنین با استناد به دلیل بنای عقلا گفته‌اند که باتوجه به رواج این رویه (پذیرش حقوق معنوی) در میان اقوام و ملل مختلف و از آن‌رو که شارع (که از آینده آگاه بوده) نارضایتی خود را از این سیره اعلام نکرده، باید آن را مقبول و معتبر به‌شمار آورد.
فقهای امامی علاوه بر این به مستنداتی دیگر، مانند اقتضای عناوین ثانویه، پذیرش آن از باب احکام حکومتی، ارتکاز عقلایی، نظریه منطقهالفراغ (که محمدباقر صدر مطرح کرده است) و شمول اختیارات ولیّ فقیه استدلال کرده‌اند.
۵.۳ – رای مجمع فقه اسلامی
مجمع فقه اسلامی وابسته به سازمان کنفرانس اسلامی در اجلاسیه ۱۹۸۸/۱۳۶۷ش خود، پس از بحث و بررسی دیدگاه‌های اعضا و کارشناسان، حقوق معنوی را حقوقی عرفی و از نظر شرعی معتبر دانست و هرگونه تجاوز به آن را ممنوع کرد.
در برابر، مشروعیت حقوق مالکیت فکری در میان فق‌ها مخالفانی جدّی دارد.

۵.۴ – استدلال مخالفان

از جمله استدلال‌های مخالفان، این است که حق مؤلف، حق مخترع و حق انحصار تجاری یک کالا مستند شرعی ندارد و به صرف درج عبارت «حق چاپ محفوظ» مالکیت یا سلطه‌ای به سود مؤلف و تکلیفی برعهده دیگران پدید نمی‌آید.
بر این اساس، افراد می‌توانند هر کتابی را پس از تملک، چاپ و تکثیر کنند و کسی حق ممانعت آن‌ها را از این کار ندارد.
۵.۵ – استدلال دیگر مخالفان
استدلال دیگر این است که در مصادیق حقوق فکری مانند حق تألیف یا اختراع عقدی ایجاد نشده تا بتوان از ادله وجوب التزام به عقود و پیمان‌ها استفاده عموم یا اطلاق کرد.
۵.۵.۱ – عدم تایید شارع
همچنین نمی‌توان این حق را مانند حق سَبْق یا حق تحجیر حقی عرفی دانست و بدین استناد مشروع شمرد، زیرا تمسک به عرف و بنای عقلا در جایی درست است که شرع روش عرف را امضا کرده باشد، درصورتی که به‌رغم وجود مؤلف، مبتکر و مخترع در عصر شارع، برای آنان حقی مقرر نشده است.
۵.۵.۲ – شبهه مصداقیه عام
به‌علاوه در جایی که در مصداق بودن یک چیز برای یک عنوان عام تردید و شبهه وجود دارد، نمی‌توان با تمسک به دلیل عام آن چیز را مصداق آن عام دانست و شبهه مصداقی را برطرف کرد.
۵.۵.۳ – نظر شهید مطهری
به نظر مطهری، اختراعْ محصول مستقیم نبوغ فکری فرد نیست تا او مالک اثر یا اختراع خویش باشد بلکه طبیعت یا اجتماع به دلیل شرایط و زمینه‌های خاص در پیدایش چنین اختراعی مؤثر بوده‌اند.
ازاین‌رو، اموال فکری مانند اختراع و تألیف سرمایه‌ای عمومی و مملوکی اشتراکی است نه ملک خصوصی.
۵.۶ – جلوگیری از نشر علم
استدلال دیگر مخالفان، آن است که قائل شدن به حق انحصاری نشر برای پدیدآورنده، موجب کتمان علم و به‌علاوه، نفی جنبه عبادیِ آن می‌شود؛ در حالی‌که، به استناد ادله متعدد نقلی، خدا و پیامبرش از کتمان علم و نگرش صرفاً مادی به آن بیزارند.

۵.۷ – مشروعیت حق تالیف با قرارداد
برخی فقها مشروعیت حق مؤلف را منوط به وجود قراردادهای رسمی دانسته و مثلاً آن را نسبت به آثار داخل کشور ایران، به‌طور مطلق پذیرفته و اعتبار این حق را برای مؤلفان آثار خارجی مشروط به وجود قراردادی میان ایران و کشورهای متبوع آن مؤلفان دانسته‌اند.
۶ – حقوق مالکیت فکری در ایران و جهان اسلام
از میان مصادیق حقوق مالکیت فکری، شاخه حقوق مالکیت صنعتی در قوانین ایران سابقه‌ای طولانی‌تر دارد و کم و بیش با نظام بین‌المللیِ حقوق مالکیت فکری هماهنگ است.
۶.۱ – قانون ثبت علائم و اختراعات
نخستین قانون درباره «ثبت علائم تجاری و اختراعات» در ۱۳۰۴ش در ۱۸ مادّه و ۵ تبصره، و آیین‌نامه اجرایی آن در ۲۶ تیر ۱۳۰۶ (پیش از تدوین قانون مدنی ایران) به تصویب رسید.
با توسعه روابط بازرگانی ایران با کشورهای خارجی قانون ۱۳۰۴ش نسخ شد و قانون جدید «ثبت علائم و اختراعات» در ۵۱ مادّه و سه فصل، در ۱۳۱۰ش، به تصویب رسید.
برطبق مادّه ۴ این قانون، از حقوق اتباع خارجی درصورتی حمایت می‌شود که کشورهای متبوع آنان نیز متقابلا به موجب عهدنامه یا قوانین داخلی خود از علائم تجاری ایران حمایت کنند.
در ۱۳۲۸ش آیین‌نامه نصب و ثبت اجباری علائم صنعتی بر روی بعضی اجناس دارویی، خوراکی و آرایشی تصویب شد.
۶.۲ – الحاق به کنوانسیون پاریس
در ۱۳۳۸ش ایران به کنوانسیون پاریس برای حمایت از مالکیت صنعتی که قبلا در ۱۳۳۷ش در مجلس تصویب شده‌بود، پیوست.
پس‌از پیروزی انقلاب اسلامی (۱۳۵۷ش)، مجلس شورای اسلامی در ۱۳۷۷ش ادامه الحاق جمهوری اسلامی به کنوانسیون پاریس را، با رعایت اصلاحات به‌عمل آمده در ۱۹۶۷ و ۱۹۷۹ استکهلم، تصویب کرد و عضویت ایران همچنان باقی است.
۶.۳ – حق تالیف تا قبل از پهلوی
حقوق مالکیت ادبی و هنری تا قبل از دوره پهلوی در ایران معنایی نداشت.
هرچند گاهی آثار منتشره با درج عبارت «حق طبع محفوظ» منتشر می‌شد، ولی در واقع هیچ ضمانت اجرای حقوقی برای این حق وجود نداشت.
برای نخستین بار مواد ۲۱۳ مکرر، ۲۴۴، ۲۴۹ قانون مجازات عمومی مصوب ۱۳۰۴ش، در بخش دسیسه و تقلب در کسب و تجارت، به حقوق مؤلفان و مصنفان و تخلفات مربوط به چاپ و فروش آثار قابل طبع اختصاص یافت و در ۱۳۱۰ش مواد ۲۴۴ و ۲۴۹ اصلاح شد.
مواد مذکور در قانون مجازات عمومی را برگرفته از مواد ۴۲۵ تا ۴۲۹ قانون مجازات فرانسه دانسته‌اند.
در ۱۳۰۹ش، ایران عهدنامه‌هایی دوجانبه با کشورهای آلمان، اسپانیا و ایتالیا درباره حمایت از حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان منعقد کرد.
۶.۴ – تدوین آیین نامه اجرایی
در ۱۳۳۴ش، ۱۳۳۶ش، ۱۳۳۸ش، ۱۳۴۲ش و ۱۳۴۳ش لوایحی با عنوان «تألیف و ترجمه» تهیه شد ولی به دلایل مختلف در مجلس سنا مسکوت ماند تا آن‌که در ۱۳۴۶ش لایحه «حمایت از حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان» تهیه شد و در ۱۱ دی ۱۳۴۸ در ۳۳ مادّه و سه تبصره به تصویب مجلس رسید و در ۱۳۵۰ش آیین‌نامه اجرایی آن تدوین شد.
به موجب مادّه ۳۲ این قانون، چهار مادّه ۲۴۵ تا ۲۴۸ قانون مجازات ۱۳۰۴ ملغا اعلام شد.
در این لایحه حقوق معنوی تعریف نشده ولی در مادّه ۴، قانون‌گذاران «حقوق معنویِ» پدیدآورندگان آثار را غیرقابل انتقال و غیرمحدود به زمان و مکان دانسته‌اند.
بنابراین حتی اگر پدیدآورنده موافقت کند نمی‌توان اثر او را به نام شخص دیگری منتشر کرد.
این قانون علاوه بر حمایت از آثار ادبی، برای نخستین بار آثار هنری را هم حمایت می‌کرد.
در ۱۳۵۲ش قانون مکمل دیگری با عنوان «قانون ترجمه و تکثیر کتب و نشریات و آثار صوتی» در ۱۲ مادّه و یک تبصره به تصویب رسید که بنابر مادّه اول آن، حق مترجم تا سی سال پس از مرگ او باقی است.
۶.۵ – تکثیر بدون انتفاع مادی
مادّه ۵ این قانون مشابه مادّه ۱۰ و ۱۰ مکرر میثاق برن است که استفاده منصفانه یا تکثیر و نسخه‌برداری از کتاب‌ها و نشریات به منظور استفاده در کارهای آموزشی یا تحقیقات علمی را مجاز دانسته، مشروط بر آن‌که جنبه انتفاعی نداشته باشد.
ایران از ۱۳۵۴ش با تصویب مجلس سنا به میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی پیوست که مادّه ۱۵ آن حمایت از هرگونه اثر علمی، ادبی یا هنری را وظیفه اعضا دانسته است.

۶.۶ – قانون مالکیت فکری در قانون اساسی

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در مادّه ۲۶ قانون اساسی به مالکیت مشروع حاصل از کسب و کار هرکس تصریح شد که به نحوی بر مشروعیت مالکیت فکری دلالت دارد.
به‌علاوه، هیچ مادّه قانونی در دوره جدید، قوانین ۱۳۴۸ش و ۱۳۵۲ش درباره حق مؤلف را نسخ نکرد.
با وجود این، به دلیل مخالفت فتوایی بیش‌تر فقها، از جمله امام خمینی، حق مؤلف در سال‌های ابتدایی پس از پیروزی انقلاب جدّی گرفته نمی‌شد.
۶.۷ – قانون حمایت از نرم افزار
در ۶ شهریور ۱۳۷۳ هیئت وزیران یک مادّه به فصل پنجم لایحه مجازات اسلامی افزود که به موجب آن «هرگونه تصرف غیرمجاز در پردازش و انتقال داده‌‌ها و نرم‌افزارهای کامپیوتری» جرم تلقی شد ولی این مادّه در قانون تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده مصوب ۱۳۷۵ش به تصویب نرسید.
در ۱۳۷۹ش قانون «حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم‌افزارهای رایانه‌ای» تصویب شد که براساس آن، صاحبان این آثار تا سی سال مورد حمایت واقع می‌شوند.
این قانون صرفآ برای حمایت از نرم‌افزارهای داخلی است و هنوز درباره نرم‌افزارهای خارجی قانونی وجود ندارد.
۶.۸ – الحاق به سازمان جهانی مالکیت فکری
در ۱۳۸۰ش با تصویب مادّه‌واحده‌ای، دولت اجازه یافت تا به کنوانسیون تأسیس سازمان جهانی مالکیت فکری ملحق شود و نماینده‌ای در این سازمان داشته باشد.
بر پایه مصوبه ۱۷ خرداد ۱۳۸۶ هیئت وزیران، نماینده دولت انتخاب و دبیرخانه آن در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور مستقر شده است.
در ایران دو دیدگاه درباره پیوستن به نظام بین‌المللی حق مؤلف وجود دارد.
۶.۹ – نظر موافقان پیوستن
موافقان بر این باورند که ایران با نپیوستن به این نظام، در مواردی مانند هنرِ منحصر به فرد فرش ایرانی، تولید فیلم و موسیقی ایرانی و تجارت چاپ و انتشار کتاب در جهان خسارت‌های مالی زیادی دیده و می‌بیند و ازاین‌رو، پیوستن ایران ضروری است.
۶.۱۰ – نظر مخالفان الحاق

ولی به نظر مخالفان، کشورهای غربی سال‌ها بدون رعایت حقوق مؤلفان ایرانی، از آثار آنان بهره‌برداری کامل کرده‌اند و اینک بهتر است تا برقراری موازنه بین مصرف‌کننده دیروز و امروز صبر پیشه ساخت.
به‌علاوه، بیشتر موادی که در رشته‌های علمی و ابزارهای رسانه‌ای در ایران استفاده می‌شود، آثار ترجمه‌ای است که حقوق آن‌ها سرسام‌آور و پرداخت آن بدون صرفه اقتصادی است.

نمانام یا بِرَند (به انگلیسی: Brand) یا مارک (به فرانسوی: Marque)، نام یا عبارت یا طرح یا نماد یا هر ویژگی دیگریست که مشخص‌کنندهٔ خدمات یا فروشندهٔ محصولی خاص باشد که به وسیلهٔ آن از دیگر محصولات و خدمات مشابه متمایز می‌گردد. برند در روزنامه‌نگاری برند و بازاریابی، استفاده و معرفی می‌شود. عنوان قانونی برای برند، نشان تجاری است.کمیته (انجمن) بازاریابی آمریکا (۱۹۶۰) اینگونه برند را تعریف می‌کند. «یک نام، واژه، سمبل، یا طرح یا ترکیبی از آن‌ها است که هدف آن شناساندن محصولات یا خدمات یک فروشنده یا گروهی از فروشندگان به مشتریان و همچنین تمایز محصولات آن‌ها از سایر رقبا می‌باشد.

برند مجموعه گره‌های ذهنی یا تداعیات کارکردی، احساسی، عقلی و مزیت‌هایی است که ذهن بازار هدف را اشغال نموده‌است. تداعی معانی پیوند دادن تصاویر و نشانه‌ها با برند یا مزایا و فواید یک برند است. این مزایا یا فواید برند است که مبنای تصمیم‌گیری برای خرید آن واقع خواهد شد.

برند همان چیزی است که مخاطب با دیدن، شنیدن، حس کردن یا هرگونه ارتباطی با آن به صورت مفهومی، دیداری یا لفظی صفات و ویژگی‌های خود را در ذهن و قلب مخاطب تداعی می‌کند.

برند شامل همه احساسات، ویژگی‌ها و مفاهیمی است که به یک نام، طرح یا نماد گره خورده‌است؛ برند، برداشت مردم و افراد از یک نام و نماد است.

در فارسی واژهٔ مارک یا برند معمولاً برای اشاره به محصول یا خدمتی به‌کار می‌رود که ارزش اعتباری و اجتماعی بالایی داشته باشد. به بیان دیگر «برند» دارای ماهیت اجتماعی است و برندهای قدرت‌مند آن‌هایی هستند که افراد نسبت به آن‌ها حس مالکیت دارند.[ مارک‌های برتر می‌توانند هیجان و عواطف مصرف‌کنندگان خود را برانگیزند و مشتریان نیز به این نام‌ها اعتماد داشته و از آن‌ها انتظار خلق ایده‌های برتر و نوآوری در محصولاتشان را دارند.

در این راستا موضوع وفاداری به برند از مهم‌ترین موضوعات مورد توجه شرکت‌ها می‌باشد و شرکت‌ها همواره به دنبال راه‌هایی برای کسب و جلب وفاداری مشتریان می‌باشند. یکی از مهم‌ترین معیارهای وفاداری به برند، عامل یادآوری و بازآوری برند با گروه کالایی خاص می‌باشد که زمینه را برای خریدهای مجدد مشتریان فراهم می‌آورد.

پیشنهاد شده‌است که در زبان فارسی به جای برند از واژه نمانام استفاده گردد.

ویژگی‌های یک مارک
یک نمانام نیرومند باید از این صفات برخوردار باشد:

تناسب
جایگاه مناسب
تحمل پذیری
اعتبار
الهام بخش
بی همتایی
جذابیت
هویت
نمانام از نظر مصرف‌کننده
برند از نظر مصرف‌کننده یعنی:

منشأ یا مبدأ محصول
واگذاری مسئولیت به تولیدکننده
خطرپذیری کمتر
هزینه پرس و جوی کمتر
نشانه کیفیت
معامله یا عهد و پیمان با تولیدکننده محصول
وسیله نمادین برای اظهار شخصیت
بیشتر از نیاز مصرف‌کننده خدمات یا محصول گرفتن
ارزشمندترین برندها در سال ۲۰۱۴
ارزشمندترین برندهای جهان به ترتیب ارزش: اپل ۱۱۷ میلیارد دلار (۷۰ میلیارد پوند انگلیس)، گوگل ۱۰۷ میلیارد دلار، آی بی ام ۷۶ میلیارد دلار، مایکروسافت ۷۱ میلیارد دلار، کوکاکولا ۶۵ میلیارد دلار، جنرال الکتریک، مک دونالد، سامسونگ، آمازون و تویوتابه ترتیب در این لیست قرار می‌گیرند.

برندسازی
استراتژی نام تجاری،برندسازی (به انگلیسی: Branding)، فرایند معنا بخشیدن به یک نام است. برندسازی مجموعه‌ای از راهکارهاست که به نام تجاری شما هویت مشخصی داده و جایگاه آن را در بازار نسبت به رقبا مشخص و متمایز می‌کند. برندسازی شامل مباحث مختلفی چون جایگاه یابی و جایگاه سازی برند، انتخاب نام مؤثر برای برند، ایجاد طبقه‌بندی جدید، انتخاب رنگ برند و طراحی لوگو برای آن، بسط برند یا محدود نمودن دامنه تمرکز، عمق و ارزش برند، روابط عمومی، رویدادسازی، تبلیغات و… می‌باشد.

در حقیقت در برندسازی تلاش بر این است که مشخصه‌های برند را که در قسمت بالا هم به آن اشاره شد، به نحوی در ذهن مشتریان جایگذاری شود و بتواند جایگاه خوش حسی برایشان داشته باشد. به زبان دیگر می‌توان برندسازی را اینگونه تعریف کرد: «جایگاه ذهنی یک برند در ذهن مشتریان و بازار هدف آن کسب‌وکار.»

برندسازی شخصی یا پرسونال برندینگ، به فرایند تحلیل، درک و ساخت تصویر ذهنی جهانی بیرونی از شما است. به نحوی که در برند سازی شخصی، خود فرد به جایگاهی فراتر از دیگران قرار گرفته و فعالیت کسب و کار شخصی وی چه در هنر، تجارت، فرهنگ و هر شاخه ای دیگری مورد تمایز قرار می‌گیرد.

روش‌های برندسازی
برندسازی حاصل پیام‌ها و گزارش‌های رسانه هاست. هر قدر تعداد این پیام‌ها بیشتر و محتوای آن‌ها مطلوب تر باشد، نام تجاری قوی تر خواهد شد.برندسازی آن قدرها هم ساده نیست، چراکه هیچگاه دو برند مثل هم عمل نمی‌کنند. در حقیقت هدف اصلی برندسازی این است که یک کالا یا یک تجارت از رقبایش متمایز دیده شوند. پس نمی‌توان برای تمامی برندهای موفق، یک فرمول جادویی واحد در نظر گرفت.برای ساختن یک برند پرجذبه باید ۵ اصل را رعایت کنید: ۱- متمایز شوید. ۲- همکاری کنید. ۳- نوآوری کنید. ۴- اعتبار ببخشید. ۵- فرهنگ سازی کنید. هشت ابزار در اختیار مدیران بازاریابی قرار دارد تا از طریق آن با مشتریان ارتباط برقرار کرده و یک برند قوی در بازار بسازند: تبلیغات، روابط عمومی، پیشبرد فروش، بازاریابی مستقیم، فروش شخصی، بسته‌بندی، رویدادها و حامی گری، خدمات مشتری.

برندسازی در گذشته تنها با روش‌های آفلاینی نظیر بیلبوردهای تبلیغاتی یا تبلیغات در رادیو و تلویزیون انجام می‌شد، اما با توجه به هزینه‌های سرسام آور این روش‌ها، این روزها روش‌های جایگزینی مانند سئو ابداع شده‌است که کسب و کارها می‌توانند با اجرای آن‌ها، شهرت بسیار خوبی در اینترنت کسب کنند.

هارد باکس مقوایی لوکس
نوعی بسته بندی با نام هارد باکس
تاثیر بسته بندی در برند سازی
بسته‌بندی به عنوان یک ابزار برند سازی بسیار مؤثر و قدرتمند شناخته می‌شود که این امکان را می‌دهد تا محصولات را با یک ارزش افزوده و تجربه‌ای منحصر به فرد به مشتریان ارائه داده شود.

بسته‌ بندی‌ها، علاوه بر حفظ و مراقبت از محصول،فرصتی را فراهم می‌کنند تا از طریق طراحی زیبا، متریال درجه یک، و ابعاد منحصر به فرد، تصویر برند را بهتر در ذهن مشتریان نقش ببندد و در عین حال تجربه خاصی را برای مشتریان ایجاد کند.

استفاده از بسته بندی شخصی سازی شده، به ویژه در صنایعی مانند مد و لوازم زیبایی، محصولات الکترونیکی، محصولات غذایی با برندهای معروف و محصولات فاخر، کاربرد بیشتری دارد. طراحی زیبا، استفاده از متریال‌های با کیفیت، جزئیات دقیق به مشتریان احساس لذت و ارتباط عاطفی بیشتری با برند ارائه می‌دهد.

برندسازی حسی
برندسازی حسی ایده‌ای است که برای بشر بیشترین پذیرش را دارد، وقتی که همهٔ پنج حس را درگیر می‌کند. شرکت دادن سه حس لامسه، بویایی و چشایی در برندسازی، راهی اثبات شده برای متمایز کردن و به‌یادماندنی کردن برند و نیز برقراری ارتباط عاطفی مؤثر و قوی با مشتریان است؛ بنابراین برندسازی حسی چیزی بیش از کاربرد سنتی آن است که تنها دو حس شنوایی و بینایی را درگیر می‌کند و تأثیر بسیار مطلوب در ارتباطات مؤثر بازاریابی برای آینده خواهد داشت.

پیچیده‌ترین قسمت در مدیریت یک پروژه برندسازی حسی، همسو سازی و ایجاد تعامل درست میان فرایندهای مدیریت طراحی با فرایندهای مدیریت کسب و کار و بازاریابی کلاسیک است. به این دلیل که در چنین پروژه‌هایی دو طرز فکر کاملاً متفاوت مشارکت می‌کنند که یکی خلاقانه و هنری و مبتنی بر درک شهودی و استنباط معکوس است و دیگری مهندسی و ریاضی و مبتنی بر روش‌های عقلانی است. عدم همراهی و عملکرد ناهماهنگ این نقش‌ها عمدتاً پروژه‌های برندسازی حسی را به شکست می‌کشاند. برای حل این مسئله مدیریت طراحی نقش پر رنگی ایفا می‌کند و تدوین تفهیم‌نامه برند به عنوان یکی از انواع تفهیم‌نامه طراحی با مشارکت مستقیم متولیان طراحی و متولیان کسب و کار در سازمان، تا حد زیادی در سرنوشت و موفقیت یک پروژه برندسازی حسی مؤثر خواهد بود. تعریف پیش زمینه و کلیات پروژ، بررسی حیطه و طبقه کسب و کار (category review)، بررسی مخاطب هدف (target audience review)، معرفی شرکت، محصولات و خدمات آن (company portfolio)، اهداف کسب وکار (business objectives) و راهبرد طراحی (design strategy)، چشم‌انداز پروژه، زمانبندی و بودجه و … ممکن است از جمله مطالب یک تفهیم‌نامه برند باشد. وجود یک تفهیم نامه برند سبب می‌شود تا قضاوت نهایی دربارهٔ خروجی‌های حسی برند، نه به صورت ذهنیت‌گرایی و سلیقه‌ای، بلکه مبتنی بر عینی‌گرایی و اهداف مشخص پروژه به پیش برود و از اختلافات سلیقه‌ای در میان متولیان برند جلوگیری شود.

برندسازی گردشگری
برندسازی گردشگری از زمانی مطرح شد که گردشگری به عنوان یک صنعت معرفی گردید. برندسازی گردشگری به معنای تداعی شدن هویت فرهنگی فضا و مکان در ذهن گردشگران بالقوه است. برندسازی گردشگری در مقصد انجام می‌شود و در مقصد گردشگری با ایجاد نشانه‌هایی از فرهنگ و هویت آن مکان برندسازی گردشگری برای آن مکان ایجاد می‌شود.

علامت تجاری
علامت تجاری یا Trademark علامت مشخصه ای است که کالاها یا خدمات مربوط به شخص حقیقی یا حقوقی را متمایز می‌نماید. منشأ آن نیز به زمانهای قدیم برمیگردد یعنی زمانی که صنعتگران و هنرمندان امضاء یا مهر مخصوص خود را بر روی محصولات یا آثار هنری خود می‌گذارند. در طول سالیان این علامتها سیر تکاملی خود را به سوی حمایت و ثبت علائم تجاری امروزی طی کرده‌اند. این سیستم به مصرف‌کنندگان کمک می‌کند تا کالا یا خدمات مورد نیاز خود را براساس علامت تجاری خاصی که طبیعت یا کیفیت آن محصول و خدمت را مشخص می‌کند انتخاب و خریداری نمایند.

مالکیت معنوی و برند
مالکیت فکری (معنوی) یا حقوق فکری (معنوی) (intellectual property یا intangible property) به حقوقی گفته می‌شود که به صاحبان آن حق بهره‌وری از فعالیت‌های فکری و ابتکاری انسان را می‌دهد و ارزش اقتصادی و قابلیت دادوستد دارد ولی موضوع آن شیء معین مادی نیست. حقوق پدیدآورندگان آثار ادبی یا هنری یا مالکیت ادبی و هنری معروف به حق مؤلف یا حق تکثیر، حق اختراع، حقوق بر مشتری مانند سرقفلی حق تاجران و صنعتگران نسبت به نام، علائم تجارتی و صنعتی و اسرار تجاری معروف به مالکیت تجارتی و صنعتی از انواع مالکیت‌های فکری است.

برخی نویسندگان نام «مالکیت‌های فکری» را برای این حقوق ترجیح می‌دهند از آن جهت که منشاء این حقوق فکر و اندیشهٔ انسان است اما برخی دیگر واژهٔ «مالکیت معنوی» را مناسب‌تر می‌ٔانند از این جهت که برخی از این حقوق مانند سرقفلی بر اثر فکر و اندیشه تولید نمی‌شوند بلکه فقط به دلیل این که وجود مادی ندارد در قلمرو این حقوق جای می‌گیرند. مشخصات مشترک انواع ماکیت‌های فکری غیر قابل لمس بودن، انحصاریت، قانونی بودن و محدود بودن به ناحیه خاص است.

تفاوت این نوع مالکیت با مالکیت کلاسیک در آن است که موضوع آن یک اثر فکری و تراوش‌های ذهنی انسان است و نه یک پدیدهٔ معین مادی. مالکیت فکری ماهیتی مرکب از حقوق مالی و حقوق غیرمالی و مربوط به شخصیت انسان دارد. این ماهیت ترکیبی به‌ویژه در زمانی که نویسنده‌ای حق انتشار اثر خود را به ناشر واگذار می‌کند مشخص می‌شود. چیزی که با این قرارداد منتقل می‌شود حق انتشار مادی و بهره‌برداری مالی از اثر است اما حق شخصی نویسنده برای دفاع از اثر و تجدیدنظر در آن باقی است و این بخش از حقوق وی که به حقوق معنوی یا حقوق اخلاقی شهرت دارد همچون دیگر حقوق مادی قابل انتقال نیست. نسبت به واژهٔ مالکیت در نام این حقوق نیز این ایراد وارد شده که حقوق مربوط به پدیده‌های موضوع مالکیت فکری هرچند به مالکیت شباهت دارد ولی اوصاف مالکیت را ندارد.
بعضی محققان ادعا می‌کنند که حمایت از قوانین حق امتیاز علت اصلی موفقیت صنعتی سازی در انگلستان است. طور مثال اهمیت این مقوله برای صنعت داروسازی در این است که گاهی برای تهیه یک داروی موثر تا ۲۰ سال زمان نیاز است که نیاز به ۲۰۰ محقق و پرسنل است که می‌تواند هزینه‌ای نزدیک به ۵۰۰ میلیون دلار آمریکا را در بر بگیرد و اینچنین سرمایه‌گذاری در صنعتی که دارو را به راحتی می‌توان با دانش داروسازی کپی برداری نمود، بدون وجود قوانین حق امتیاز پیش نمی‌رود

تعریف حقوق مالکیت معنوی (intellectual property) از نظر سازمان جهانی مالکیت معنوی:
حقوق ناشی از خلاقیت ها و آفرینش های فکری در زمینه های: علمی، صنعتی، ادبی و هنری است .
-1 مالکیت صنعتی – industrial property که شامل حق اختراع، طرح های صنعتی، علایم تجاری و
علایم جغرافیایی می شود.
-2 حقوق مالکیت ادبی و هنری – copyright که به حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان می
پردازد. لیکن در ایران بدلیل عدم الحاق به کنوانسیون های برن و رم در زمینه کپی رایت حمایت کافی از
این حقوق بعمل نمی آی

وضعیت کنونی از چه قرار است؟

شرایط در صنعت تبلیغات ما به شدت تاسف آور است و چراغ قرمز این صنعت دیربازی است که روشن شده و خبر از نیاز به امداد فوری می‌دهد. تبلیغات ایران، بر خلاف اغلب کشورهای جهان، به جای اینکه پیش رو بوده و در معادلات اقتصادی چه در بخش خصوصی و چه در بخش دولتی تعیین کننده باشد، به صنعتی دنباله رو بدل شده و از ایفای کوچکترین نقشی عاجز مانده‌است.

در حال حاضر، تبلیغات ما (جز اندکی استثناء) بیگانه از هرگونه خلاقیت، به دور از هرگونه نو آوری، عقب مانده در تکنیک سالهای دور، دست به گریبان رسانه‌هایی محدود و بر همین اساس بی ثمر و بی ارج و قرب می‌باشد. تبلیغات ما در کمال ناباوری به صنعتی فصلی تبدیل گشته و چشم به راه نوروز است تا مفهوم خود را در چاپ و توزیع سالنامه و هدایای آخر سال بازیابد و چنان بی اثر شده که نازلترین جایگاه در ذهن مدیران را یافته است. این در حالی است که به سان صنعت ساخت و ساز، همگان استاد و مشاور هستند و هر مدیری مدعی است که بهترین راهکارها را بلد است. این است که کسب و کار به این صنعت بی اعتماد شده و یکی از اصلی ترین محرک های پیشرفت خود را دور انداخته است.

مقصر کیست؟

در جستجوی مضنونین پرونده ضعف تبلیغات ایران، به نامهای زیادی برخورد می کنیم که تک تک مورد بررسی قرار می گیرند:

1ـ اصلی ترین مقصر این حوزه، پیشینیان این صنعت می باشند. ضمن احترام به تمام آنانی که نامی نیک از خود در صنعت تبلیغات ایران برجای گذاشته اند، باید بپذیریم که این صنعت هر نامحرمی را به خانه راه داده و جولانگاه بی سوادان شده است. آنچه اکنون به عنوان یک فرهنگ ناصحیح درآمده است، بی شک روزی بنیان نهاده شده و می توانست بهتر و سنجیده تر پایه گذاری شود. کجاست کتابها یا مقالاتی که از گذشتگان به ما به ارث رسیده باشد؟ چگونه می توانیم نمونه‌های موفقیت تبلیغات در ایران را ببینیم. پس بپذیریم که همانند بسیاری از عرصه ها، در صنعت تبلیغات نیز دلیل کجی دیوار رسیده به ثریامان، این است که معماران سنگ اولش را کج نهاده‌اند.

2ـ سیاستهای دولت در زمان‌های مختلف، نقشی پررنگ در سرنوشت این صنعت داشته‌است. محدودیت های دست و پا گیری که گاهی می‌توانست نباشد، تبلیغات ما را هر روز بی ثمرتر کرده‌است. هنوز دلیل ممنوعیت استفاده از مشاهیر در تبلیغات آنگونه که باید روشن نیست و هنوز کسی به درستی نتوانسته از سیاست‌های تصمیم گیران مدیریت شهرهای مختلف در جا نمایی رسانه‌های تبلیغات محیطی سردر بیاورد. اگر بخواهیم نمونه های بیشتری از آسیب‌های تصمیمات کلان بر صنعت تبلیغات معرفی کنیم، مطلب به درازا خواهد انجامید اما همین بس که بپذیریم آن مرجعی که باید حامی می‌بود و پیشرفت را رقم می‌زد، خود مضنون به سنگ اندازی است.

3ـ فعالین عرصه تبلیغات در نگاهی کلی و بعد از کنار گذاشتن برخی استثناها، از دانش آکادمیک و نیز تجربه کافی برخوردار نیستند. نگاهی به ترافیک ورود به عرصه تبلیغات، نشان می‌دهد که در گذشته نه چندان دور، تنها شروط کافی برای قرار گرفتن در لیست شرکتهای تبلیغاتی نداشتن هیچ کار قابل قبول، داشتن یک دستگاه کامپیوتر و حداقل آشنایی ممکن با نرم افزارهای طراحی گرافیک بود که متاسفانه در حال حاضر نیز تغییری در این شروط دیده نمی شود. از این رو باید بپذیریم که مجریان تبلیغات ایران، اغلب عاری از تخصص و تفکرند و نکته جالب اینجاست که شاکله کلی بازار پیش روی این صنعت، از ضرورت وجود تخصص و تفکر در این عرصه بی خبر است.

4ـ کارفرمایانی که به واسطه داشتن پول، در توهم دانستن در تمام حوزه‌ها به سر می برند نیز دستشان به خون صنعت تبلیغات آغشته‌است. آنانی که به جای اعتماد به اندک مشاوران حرفه‌ای این حوزه، در جستجوی اپراتورهایی هستند که ایده‌هایشان را عملیاتی کنند (که اغلب قریب به اتفاق این به اصطلاح ایده ها، کپی برداری از رقبای اصلی است) و نیز آنانی که با پرداخت پول، مجریان را در مجبوریت کپی برداری از ایده دیگران قرار میدهند، نه تنها در قبال پولی که هزینه می کنند و بر نمی گردد، بلکه در قبال اعتبار از دست رفته صنعت تبلیغات ایران مقصرند.

5ـ دوری از فرهنگ نقد در حوزه تبلیغات، مبارزات و رقابت‌های ناصحیح بر روی قیمت، تخریب رقبا، کارفرما دزدی و … نیز یکی از عوامل عقب ماندگی است. البته بی انصافی است اگر تلاش برخی جریانها در تهران و شهرستانها برای ایجاد فرهنگ نقد و بررسی در این حوزه را نادیده بگیریم.

تبلیغات محیطی و ظرفیت های رها شده آن در ایران
1- تعریف مشخص شما از تبلیغات، تبلیغات محیطی و ظرفیت‌های رها شده ی آن در ایران چیست؟
هر نوع اطلاع‌رسانی سازمان‌ها و ارتباط بر قرار کردن آنها با محیط اطراف را می‌توان نوعی تبلیغات نامید. این تبلیغات می‌تواند با اهداف مختلفی همچون معرفی، فروش، ایجاد تصویر مطلوب در ذهن مخاطب و … صورت گیرد.
تبلیغات محیطی، شاخه‌ای از تبلیغات است و به تمامی تبلیغاتی که خارج از رسانه‌های مرسوم و سنتی (تلویزیون، رادیو، روزنامه) و تبلیغات در فضای مجازی انجام می شوند، اطلاق می شود.
در ایران وقتی صحبت از تبلیغات می‌شود همه اذهان فقط به سمت یک رسانه تلویزیون سوق پیدا می‌کند. اما در دهه اخیر به دلایلی چون گسترش شبکه های ماهواره ای‌ و اینترنت، شبکه‌های اجتماعی و آنلاین و همچنین برخی مسائل در تبلیغات تلویزیونی، این رسانه سنتی، کارآیی و اثربخشی خود را از دست داده است.
ما در حوزه تبلیغات محیطی ابزارهای متعدد و متنوعی داریم که در ایران صرفا بخشی از آنها را به صورت متداول استفاده می کنیم که رایج ترین آن بیلبوردها هستند.
بخش عمده ای از ظرفیت های رها شده تبلیغات محیطی، تبلیغات در درون وسایل نقلیه عمومی مانند قطار، اتوبوس و تاکسی است.
همینطور می توان از پایانه های مسافری یاد کرد و نیز از تبلیغات هوایی نام برد . تبلیغات هوایی در ایران هنوز کاربرد ندارد، اما در اروپا کاربرد های فراوانی دارد. در این شکل از تبلیغات با استفاده از دود هوایپما مطالب مورد نظر خود را بر پهنه ی آسمان می نگارند و در معرض دید عموم قرار می دهند که هم جذابیت خاصی دارد و هم کاری نو است. در کنار این نوع تبلیغات، آسمان نویسی را داریم که پیام های تبلیغاتی روی بدنه ی هواپیما یا بالن نوشته می شود و از نقاط دور دست نیز قابل رویت است.
حوزه دیگر ظرفیت های رهاشده تبلیغات محیطی، فروشگاه های زنجیره ای هستند که در ایران روند رو به رشدی را دنبال می کنند و ظرفیت های بسیاری در این عرصه برای ارائه وجود دارد.
حوزه نوین دیگری که باید از آن نام برد دنیای گسترده الکترونیک، عابر بانک ها و پایانه های فروش است که با بهره گیری از گستردگی و سرعت این حوزه ها، امکان و ظرفیت های بسیار زیادی در آن فراهم است. تبلیغات در فروشگاه های کوچک نیز از دیگر حوزه هایی است که ما نسبت به آن غافل مانده ایم در حالی که در آن ظرفیت های رها شده بسیاری برای تبلیغات محیطی وجود دارد و تمرکز بر آن می تواند به رونق عرصه تبلیغات کشور کمک کند.
از جمله رسانه‌هایی که در جامعه ایران مغفول مانده‌اند، رسانه‌های محیطی هستند. تبلیغات محیطی طیف گسترده‌ای را شامل می‌شود از جمله تبلیغات مترو، بیلبوردها، فرودگاه‌ها، ایستگاه‌ها و … و حوزه بسیار بسیار گسترده ای است که می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
استقبالی که از بیلبوردها و تابلوهای محیطی در سطح شهرها شده است، نشان دهنده توجهی است که آرام آرام در این حوزه در حال شکل‌گیری است. البته همچنان ظرفیت های بسیاری در این نوع از تبلیغات مغفول مانده است. منظور از ظرفیت‌های رها شده اقتصادی تبلیغات، تبلیغاتی است که می‌توان در فضاهایی به جز بیلبوردها انجام داد، جاهایی مانند فضاهای ورزشی و ورزشگاه ها، اماکن عمومی، فروشگاه‌ها و…
همچنین از نقطه نظر ظرفیت‌های فرهنگی ، این نوع تبلیغات می‌توانند نقش مهم و بسزایی در تغییر فضای شهرها و ایجاد نشاط شهری داشته باشند. یعنی در یک جمع بندی کلی ظرفیت‌های رها شده از دو منظر یعنی انواع رسانه‌ها و دولت‌ها قابل بررسی است.
دولت ها در حوزه قانونگذاری، نظارت و اجرا می توانند موثر باشند و رسانه های محیطی می توانند از امکانات و فضاهای در اختیار خویش برای استفاده حداکثری از این ظرفیت ها استفاده کنند.
2- نقاط قوت و ضعف تبلیغات محیطی در ایران را چطور ارزیابی می‌کنید؟
تبلیغات محیطی نیز مانند بسیاری از حوزه ها در عرصه های مختلف زندگی اجتماعی، قابلیت‌ها و ظرفیت های زیادی در این عرصه را به همراه دارند که این موضوع را می توان جزو نقاط مثبت آن برشمرد.
از آنجا که تبلیغات محیطی با روح و روان مردم ارتباط دارد ، ‌نشاط‌بخش بودن نمادها و مفاهیم به کار رفته در آن، باعث اعتلای فرهنگ جوامع و روح عمومی حاکم بر آن می‌شود و بالعکس.
این موضوع درصورتی که مورد توجه قرار گیرد می تواند به عنوان نقطه مثبت ارزیابی شود و در صورت بی توجهی به آن، به عنوان تهدید و نقطه ضعف مطرح خواهد شد.
طراحان گرافیک باید به این نکات توجه کنند. باید به ترکیب رنگ‌ها، استفاده از نمادها و طرح‌ها توجه شود.
طراحان در این حوزه باید ذائقه هنری و ذائقه تجاری را با هم دارا باشند زیرا حضور چنین افرادی باعث تقویت بنیه ی تبلیغات محیطی کشور می‌شود.
همانطور که می‌دانیم بخش زیادی از رفتار و روحیات ما متاثر از ادراکات، دیده‌ها و شنیده‌های ماست. پس می‌توان گفت تبلیغات محیطی در شکل دهی به رفتار و خصوصیات شخصیتی ما بسیار موثر است و طراحان تبلیغاتی در طراحی طرح های تبلیغاتی باید همه ی این نکات را مد نظر داشته باشند. این طراحان همچنین باید درک هنری داشته باشند و با مسائل جمعیت‌شناختی نیز آشنا باشند تا بتوانند طرح هایی متناسب با شرایط مختلف اجتماعی طراحی کنند.
منطبق نبودن هنر طراحان حرفه ای با ملزومات، معانی و ارزش های بومی، نقطه ضعف دیگری است که می توان در این زمینه به آن اشاره کرد.
نبود افراد و طراحان حرفه ای در این عرصه نیز از دیگر نقاط ضعف این عرصه است.
3- وضعیت تبلیغات در دنیا و کشورهای پیشرفته چگونه است؟ این وضعیت در ایران چگونه است؟
ما باید وضعیت تبلیغات را در دو طیف کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه دسته‌بندی و بررسی کنیم.
اصولا تبلیغات در جوامعی رخ می دهد که عرضه کالا در آن زیاد است و نیاز است که کالای عرضه شده، خریداری شود و شرکت ها در یک رقابت سخت و فشرده دنبال مشتری هستند. بدیهی است در زمان جنگ این اتفاق کمتر می افتد زیرا تقاضایی صورت نمی گیرد و کالایی عرضه نمی شود. زمان جنگ تحمیلی را به خاطر بیاورید: چرا تبلیغات کم بود؟ چون عرضه و تقاضا بیشتر حول محور کالاهای اساسی می چرخید و جایی برای تبلیغات نمی ماند. در کل می توان گفت که در شرایط رقابتی و عرضه بازار، تبلیغ معنا پیدا می کند.
در کشورهای در حال توسعه مانند عراق که تجربه یک جنگ سخت را نیز داشته اند و زیر ساخت های بسیاری در این کشورها آسیب دیده است، تبلیغات محیطی ظرفیت‌های محدودی دارند. وقتی وارد این کشورها ‌می شویم فضای عمومی این کشورها به دلیل نوع تبلیغات محیطی به کار رفته در آن، احساس غمگینی و خمودگی به انسان منتقل می کند. زیرا در استفاده از انواع ابزارهای تبلیغات محیطی، بیشتر از بیلبورد استفاده شده است و در طراحی تبلیغات محیطی نیز غالبا از رنگ‌های تیره استفاده شده است. البته اخیرا جهشی به سمت استفاده از رنگ های شاد در تبلیغات محیطی این کشورها نیز مشاهده می شود .
در طیف مقابل، برخی کشورها مانند ترکیه را داریم که در آنها با انبوه تبلیغات محیطی روبه‌رو هستیم و این زیاده ‌روی در تبلیغات، باعث آزردگی بصری و آزردگی خاطر مردم می‌شود.
این در حالی است که در برخی کشورهای توسعه یافته مانند آلمان شاهد رویه‌ای معقول و منطقی هستیم و از همه ی ابزارهای تبلیغات محیطی به جا و درست استفاده شده است.
متاسفانه در نهایت باید گفت که وضعیت تبلیغات محیطی در تهران به دلایل مختلف نامناسب است و ناهنجاری های بسیاری در بحث تبلیغات محیطی این شهر وجود دارد.
4- نقش دستگاه های ذیربط همچون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شهرداری را در ارتقا و بهبود وضعیت تبلیغات محیطی چطور ارزیابی می کنید؟
نهادهای هدایتی و نظارتی نقش بسیار مهم و تعیین کننده ای در این حوزه دارند. هر جا خلاء قانونی یا قانون بدی وجود داشته است، به تبلیغات محیطی ضربه خورده است . در برخی موارد آنطور که باید عمل نشده است، هنوز در برخی نواحی شهری، تبلیغات نامناسب داریم، تراکم بیلبورد و ظرفیت های رهاشده بسیاری در حوزه تبلیغات محیطی داریم. اما در برخی موارد اقدامات خوبی صورت گرفته است. به طور مثال در یک بازه زمانی کوتاه، سازمان زیباسازی شهرداری خیلی خوب از ظرفیت های تبلیغات محیطی برای انتقال پیام های خود در ارتباط با رفتار والدین و کودکان استفاده کرد. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز از این ابزار به شکلی مفید برای فرهنگ سازی در مورد اینترنت و فضای مجازی استفاده کرد و به خانواده ها در رابطه با خطرات فضای مجازی هشدار داد.
دستگاه های قانونگذار و نهادهای اجرایی با نقش های سیاستگذاری، هدایتی و نظارتی خود می توانند به فضای تبلیغاتی کشور جهت دهند ، آن را هدایت کنند و خلاء های موجود در ا ین زمینه را پر کنند و با تدوین قوانینی منطبق با نیازهای تبلیغاتی کشور، عرصه تبلیغات را از آسیب پذیری حفظ کنند.
5- شیوه های نوین تبلیغات محیطی در دنیا چیست و بهره گیری از کدام الگو برای ایران مناسب تر است؟
در اینجا باید به تعریف تبلیغات محیطی برگردیم، یعنی بگوییم هر تبلیغی که در فضایی غیر از فضای رسانه های انبوه صورت می گیرد، جزو تبلیغات محیطی است. در ادامه باید به فضای عمومی هر جامعه برگردیم و ببینیم جوامع مختلف چه فضاهایی را به عنوان فضای تبلیغات محیطی در اختیار دارند. مثلاً در ایران، ایستگاه هایBRT، ایستگاه های مترو، ایستگاه های اتوبوس و سالن های فرودگاهی فضاهایی هستند که می توانیم به خوبی از آن ها بهره گیریم.
یکی از حوزه های تبلیغات محیطی تبلیغ در پایانه هاست. یکی از مهمترین پایانه ها ، پایانه های هوایی است که افراد خاصی در آن رفت و آمد می کنند و بستر خاصی برای تبلیغات خاص فراهم است. تبلیغات در این فضا نباید فقط منحصر به بیلبورد باشد بلکه باید از همه امکانات تبلیغ استفاده کرد. مثلا جاهایی که افراد منتظر می مانند، روی بلیط هواپیما، پلکان هواپیما و… همه و همه فضاهای بالقوه تبلیغات محیطی هستند که می توانند به فضاهای بالفعل تبلیغاتی تبدیل شوند.
6- نقش کانون های تبلیغاتی و شرکت های بازرگانی در ارتقای وضعیت تبلیغات محیطی را چگونه ارزیابی می کنید؟
برای اینکه ما فضای سالم تبلیغاتی داشته باشیم باید به دانش مرتبط به این رشته دسترسی داشته باشیم و دسترسی به دانش به معنای دستیابی به روشی صحیح برای انجام کارهاست.
معتقدم عرصه تبلیغات کشور از صفر تا صد باید تحت نظارت قرار گیرد. ما در اکثر موارد نظارت داریم، اما نظارتمان دقیق نیست و در برخی موارد بر آنچه باید نظارت شود، نظارت نمی شود. باید تلاش کنیم در دو حوزه اخلاق حرفه ای و رفتار حرفه ای، نظارت های لازم را داشته باشیم و آزمون هایی را در این دو حوزه برگزار کنیم تا افراد دارای صلاحیت و لیاقت بتوانند وارد فضای تبلیغات کشور شوند. متآسفانه در مورد واگذای مجوز فعالیت به کانون های آگهی و تبلیغاتی گاهی به شدت دچار افراط شده ایم و سخت گیری های زیادی به خرج داده ایم و گاهی آنقدر که باید سخت گیری نشده است و این به نفع فضای تبلیغات کشور نیست. دانش تبلیغات باید نزد فعالان و دست اندرکاران این حرفه بالا برود و شرکت های تبلیغاتی باید به آن مجهز شوند تا بتوانند تصویر ذهنی مخاطبان و به تبع آن کیفیت زندگی افراد جامعه را تغییر دهند.
این دانش باید با اصول زیبایی شناختی همراه باشد و اگر شرکت ها در این زمینه حرفه ای عمل کنند و انتظارات ذینفعان را برآورده کنند، هم می توانند برای خود درآمد سازی کنند و هم جامعه را منتفع سازند.
7- راهکارهای شما برای بهره گیری از ظرفیت های رها شده تبلیغات محیطی در ایران چیست؟
یکی از راه های بهره گیری کامل از ظرفیت های رها شده تبلیغات در ایران یکی از راه ها، تجدید نظر در بحث قوانین و مقررات و بررسی خلاء های موجود در این عرصه است.
مورد دیگرBench Marking یا همان استفاده از دانش و نمونه های موثری است که در کشورهای دیگر انجام شده است که توانسته اند از ظرفیت های تبلیغات محیطی به خوبی استفاده کنند. بهتر است به سراغ کشورهایی برویم که به لحاظ آموزش ، ابزار و استفاده های منطقی از ظرفیت های تبلیغات محیطی کارهای خوبی انجام داده اند و ببینیم در این کشورها چه معادلاتی بین نهادهای قانونگذاری و شرکت های تبلیغاتی وجود دارد و در نتیجه با استفاده از تجربیات آنها به تعریف درستی برای کشور خودمان برسیم و الگویی بومی برای کشور خود طراحی کنیم. به عنوان مثال آلمان نمونه یک کشور موفق است که توانسته بین مباحث قانونگذاری و انجام فعالیت های تبلیغاتی، ارتباطی منطقی برقرار کند.
جمع بندی:کشور ما در مسیری قرار گرفته است که در آن، لزوم توجه جدی تر به تبلیغات بیش از پیش مشهود است و در این عرصه هر کس در هر مقام و پست و جایگاهی که قرار دارد و می تواند باید به این حرکت عظیم و تحولی که در عرصه تبلیغات کشور در حال شکل گیری است، کمک کند. اساسا ایرانی ها افراد با سلیقه و هنرمندی هستند و حوزه تبلیغات به این دو، به شدت نیازمند است و با بهره گیری از دانش و هنر ایرانی ، در این عرصه می توان حرف های جدیدی زد.
در زمینه ظرفیت های رها شده صنعت تبلیغات در ایران باید از صاحب نظران، اساتید و فعالان این عرصه بخواهیم تا نقطه نطرات خود را بیان کنند تا نهاد های قانونگذار، دستگاه های ذیربط و کانون های تبلیغاتی ، به عنوان مجریان اصلی تبلیغات، با مباحث این حوزه بیشتر آشنا شوند تا با به وجود آمدن فضای تبلیغاتی مطابق با استاندارد های علمی، در آینده شاهد باشیم که مردم از آرامش بصری برخوردارند و تبلیغات از رویه ای منطقی پیروی می کند.

طرح صنعتی
وفق مواد مندرج در آئین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب سال 1383

الف- ثبت طرح صنعتی مستلزم تسلیم اظهارنامه به مرجع ثبت است بنابراین متقاضیان ثبت طرح صنعتی ابتدا بایستی فرم مخصوص مربوطه را تکمیل و ارسال نمایند.

ب- اظهارنامه ثبت طرح صنعتی باید در فرم مخصوص (نسخه الکترونیکی اظهارنامه) و به زبان فارسی تنظیم شده و پس از ذکر تاریخ ، توسط متقاضی یا نماینده قانونی وی امضاء شود.

تبصره – در صورتی که اسناد ضمیمه اظهارنامه و سایر اسناد مربوط، به زبان دیگری غیر از فارسی باشد، ارائه اصل مدارک مورد نیاز همراه با ترجمه عادی کامل آن‌ها الزامی است، مع‌ذلک اگر ترجمه کامل این مدارک برای متقاضی میسر نباشد می‌تواند خلاصه آن‌ها را به فارسی ضمیمه نماید. مرجع ثبت در صورت لزوم می‌تواند در جریان بررسی اظهارنامه، ترجمه رسمی مدارک مذکور را مطالبه کند. چنانچه اصطلاحات فناوری و علمی به کار رفته در اسناد مذکور، معادل فارسی نداشته باشند، ذکر همان اصطلاحات کفایت می‌کند.

ج- مدارک زیر باید ضمیمه اظهارنامه شوند:

1- مدارک مثبت هویت متقاضی و طراح؛ (شامل کپی شناسنامه و کارت ملی برابر اصل شده برای اشخاص حقیقی و آگهی تاسیس و آخرین تغییرات جهت اشخاص حقوقی به صورت خوانا)

2- مدارک نمایندگی، در صورتی که تقاضا توسط نماینده قانونی به عمل آید؛

3- اگر طرح صنعتی دو بعدی باشد، پنج نمونه از شکل یا تصویر گرافیکی یا پنج نمونه از طرح ترسیم شده به عنوان نمونه؛

4- اگر طرح صنعتی سه بعدی باشد، پنج نمونه از شکل یا تصویر گرافیکی یا پنج نمونه از طرح ترسیم شده از تمامی جوانب طرح؛

5- در طرح صنعتی سه بعدی، مرجع ثبت می‌تواند ماکتی از آن را به همراه اظهارنامه درخواست نماید. اندازه ماکتی که متقاضی از مدل طرح خود ارائه می‌دهد، باید حداکثر 20×20×20 سانتی متر و وزن آن حداکثر 2 کیلوگرم و از ماده‌ای بادوام و غیرفاسد شدنی باشد. شکل‌های گرافیکی و ترسیم شده باید حداکثر در ابعاد 20×10 سانتی متر بوده و قابل نصب بر چهار صفحه مقوا در قطع A4 و با جوهر مشکی باشد؛

توضیح اینکه ، تصاویر گرافیکی مورد نظر در مرحله اظهارنامه الکترونیکی باید به صورت اسکن شده از نماهای مختلف با مشخصات فنی ذیل باشد، بدیهی است درصورت بررسی پرونده و پذیرش طرح مذکور ارائه پنج نمونه از شکل یا تصویر گرافیکی طرح ترسیم شده جهت صدور آگهی ضروری می باشد.

6- درخواست کتبی (به صورت اسکن شده و الصاق آن در پرونده الکترونیکی ) به تأخیر انداختن انتشار آگهی ثبت طرح صنعتی و تعیین مدت آن، در صورت تمایل؛

7- درخواست کتبی (به صورت اسکن شده و الصاق آن در پرونده الکترونیکی ) مبنی بر عدم ذکر اسم طراح، چنانچه طراح نخواهد اسم وی ذکر شود؛

8- رسید مربوط به پرداخت هزینه اظهارنامه و در صورتی که اظهارنامه شامل دو یا چند طرح صنعتی است، رسید مربوط به پرداخت هزینه‌های اضافی؛

9- مدارک مربوط به حق تقدم که باید همزمان با تسلیم اظهارنامه یا حداکثر ظرف 15 روز از آن تاریخ تسلیم شود.

تبصره 1- طرح چاپ شده اشکال و تصاویر گرافیکی یا ترسیم شده، موضوع بندهای 3 و 4 فوق، باید حداکثر در ابعاد 20×20 سانتی متر باشد و در آن رنگی بودن یا نبودن اشکال و تصاویر تصریح گردد .

شرایط و مشخصات فنی تصاویر ارسالی

1- سایز تصاویر حداکثر A4 باشد

2- حتماً بصورت عمودی اسکن شود.

3- در تصویر ارسالی حتماً طرح باید در یک زمینه ساده، به نحوی که قابل رویت باشد قرار گیرد.

4- تصویر کالا لزوماً بصورت رنگی باشد و حداکثر حجم آن 500KB باشد.

5- تصویر مدارک ترجیحاً بصورت سیاه و سفید اسکن شده و حداکثر حجم آن 250KB باشد.(ترجیحاً پشت و روی کارت ملی و کپی صفحه اول شناسنامه در یک تصویر باشد.)

6- پسوند فایلهای ارسالی jpg باشد.

· همانگونه که مستحضرید از نرم افزارهای گرافیکی جهت کم کردن حجم فایلهای تصویری به نحوی که خوانا و یا قابل تشخیص باشند می توان استفاده نمود.

تبصره 2- در صورت ارائه ماکتی از مدل طرح، مرجع ثبت می‌تواند ماکت مزبور را ممهور به مهر و تاریخ نموده به متقاضی اعاده نماید.

تبصره 3- در فرضی که اظهارنامه حاوی طرح‌های صنعتی متعدد باشد، تصاویر یا اشکال یا مدل‌ها به صورت جداگانه ارائه شده و به وسیله شماره از یکدیگر متمایز می‌گردند.

د- در صورتی که متقاضی طبق ماده 9 قانون، درخواست حق تقدم کرده باشد، هنگام تقاضای ثبت طرح صنعتی باید درخواست خود را که حاکی از این حق باشد، به مرجع ثبت تسلیم نماید. این درخواست باید مشتمل بر نکات زیر باشد:

1- تاریخ و شماره اظهارنامه اصلی؛

2- طبقه‌بندی بین‌المللی مرتبط با اظهارنامه اصلی؛

3- کشور یا کشورهایی که اظهارنامه اصلی در آنجا تسلیم شده است و چنانچه اظهارنامه منطقه‌ای یا بین‌المللی مبنای حق تقدم باشد، ذکر مأخذ آن.

هـ- متقاضی می‌تواند تا قبل از ثبت طرح صنعتی، اظهارنامه خود را اصلاح کند، مشروط بر اینکه از حدود اظهارنامه نخست تجاوز ننماید. درخواست اصلاح با پرداخت هزینه مقرر در جدول هزینه‌ها انجام می‌پذیرد

و- متقاضی یا نماینده قانونی او در هر زمان قبل ازثبت طرح صنعتی می‌تواند ضمن تسلیم درخواست کتبی به مرجع ثبت، اظهارنامه خود را مسترد دارد. درصورت استرداد اظهارنامه، هزینه‌های پرداختی مسترد نخواهدشد.

ز- انتقال حق مالکیت ناشی از تسلیم اظهارنامه یا اعطای هرگونه اجازه بهره‌برداری از آن باید به درخواست کتبی هر ذی‌نفع به مرجع ثبت اعلام و در پرونده مربوط درج گردد. اعمال این تغییر منوط به پرداخت هزینه مقرر در جدول هزینه‌ها خواهد بود.

بررسی اظهارنامه و مراحل آتی

الف- مرجع ثبت ظرف 60 روز از تاریخ وصول، اظهارنامه و ضمائم آن را از لحاظ رعایت جنبه‌های شکلی و سایر شرایط مقرر در قانون و این آیین نامه و همچنین تطبیق طبقه یا طبقات اعلامی با طبقه‌بندی بین‌المللی، مورد بررسی قرار می‌دهد.

· چنانچه پس از بررسی، ایرادات و نواقصی در اظهارنامه و ضمائم آن مشاهده شود، مرجع ثبت مراتب را به صورت مکتوب و با قید جزییات به متقاضی ابلاغ تا ظرف مهلت مقرر در این آیین نامه اقدام به رفع نقص نماید.

· درصورتیکه متقاضی در مهلت مقرر قانونی به هر علتی نتواند نقایص اعلامی را رفع نماید، مرجع ثبت اظهارنامه را رد و مراتب را کتباً با ذکر علت یا علل رد به متقاضی ثبت ابلاغ خواهد کرد.

تبصره – مهلت رفع نقص برای متقاضیان ایرانی تا 30 روز و برای متقاضیان مقیم خارج از کشور تا 60 روز از تاریخ ابلاغ محاسبه می‌شود.

توجه1: لازم به ذکر است باتوجه به اینکه مراحل پذیرش ثبت اظهارنامه طرح صنعتی در حال حاضر صرفاً به صورت الکترونیکی می باشد بنابراین پس از بررسی اظهارنامه چنانچه پرونده مربوطه منجر به صدور اخطار اعم از (رفع نقص ، رد اظهارنامه) گردد مراتب به صورت پست الکترونیکی (ایمیل) یا از طریق پیامک (اس ام اس) برای متقاضی ارسال شده و در مهلت مقرر قانونی رفع نقص یا اعتراض به رد اظهارنامه به صورت الکترونیکی امکان پذیر می باشد.

توجه2: چنانچه رفع نقص ارائه نمونه کالا باشد متقاضی پس از انجام مراحل الکترونیکی و مکاتبات اداری باتوجه به تبصره 2 بند9 ماده 73 باید یک نمونه از محصول یا ماکت از مدل طراحی شده را به این اداره ارائه نماید. ضمناً باید کلیه مدارک و مستنداتی را که بصورت الکترونیکی به این اداره ارسال شده ، بصورت کاغذی نیز تهیه و پس از تایید نهایی توسط مالک یا نماینده قانونی به این اداره تحویل گردد.

ب- هرگاه تقاضای ثبت طرح صنعتی مورد پذیرش مرجع ثبت قرار گیرد، مراتب به صورت پست الکترونیکی (ایمیل) یا از طریق پیامک (اس ام اس) به متقاضی اعلام شده و وی باید ظرف 30 روز پس از تاریخ اعلام، جهت پرداخت هزینه‌های مربوط به ثبت طرح صنعتی و انتشار آگهی موضوع ماده 86 این آیین‌نامه اقدام نماید. در صورت عدم پرداخت هزینه‌ها در مهلت مقرر فوق، اظهارنامه کان لم یکن تلقی می‌گردد. این مهلت برای متقاضیان مقیم خارج از کشور 60 روز می‌باشد.

لازم به ذکر است پس از ابلاغ پذیرش مراحل بعدی پرداخت هزینه های مربوطه بصورت الکترونیکی می باشد. (متقاضیان می توانند فیش پرداخت هزینه های مربوطه را پس از اسکن به اظهارنامه الصاق و سپس ارسال نمایند.)